Pierwsza wizyta u dietetyka
Pierwsza wizyta u dietetyka składa się z kilku kluczowych etapów, które pozwalają na dokładne poznanie potrzeb pacjenta oraz przygotowanie indywidualnego planu żywieniowego.
Proces ten obejmuje:
- Wywiad zdrowotny – Podczas tego etapu dietetyk zbiera szczegółowe informacje dotyczące stanu zdrowia pacjenta. Analizowane są wyniki badań laboratoryjnych oraz omawiane są przyjmowane leki, suplementy diety, a także ewentualne alergie i nietolerancje pokarmowe. Wywiad ten pozwala na pełniejsze zrozumienie indywidualnych potrzeb pacjenta.
- Wywiad żywieniowy – Dietetyk szczegółowo zapoznaje się z dotychczasowymi nawykami żywieniowymi pacjenta, jego preferencjami oraz umiejętnościami kulinarnymi. Na podstawie tych informacji możliwe jest zaplanowanie diety, która będzie dostosowana do stylu życia pacjenta i jego celów zdrowotnych.
- Pomiary – Podczas wizyty wykonuje się także dokładne pomiary masy ciała, składu ciała (procentowa zawartość tkanki tłuszczowej, mięśniowej oraz wody) oraz pomiary antropometryczne (obwody ciała). Pomiary te pozwalają na dokładną ocenę stanu fizycznego pacjenta i są podstawą do określenia celów dietetycznych.
Na podstawie zebranych informacji dietetyk opracowuje indywidualny plan żywieniowy oraz zalecenia, które zostaną przekazane pacjentowi najwcześniej kolejnego dnia roboczego.
Przed wizytą u dietetyka warto wykonać pakiet badań, który umożliwi ocenę ogólnego stanu zdrowia i pozwoli na precyzyjne dostosowanie zaleceń dietetycznych do indywidualnych potrzeb pacjenta.
- Morfologia krwi z rozmazem (ocena ogólnego stanu zdrowia, wykrywanie stanów zapalnych, niedokrwistości)
- OB i CRP (wskaźniki stanu zapalnego)
- Lipidogram: cholesterol całkowity, LDL, HDL, cholesterol nie-HDL, trójglicerydy (dla oceny ryzyka chorób sercowo-naczyniowych)
- Enzymy wątrobowe (ALT, AST, ALP, GGTP) oraz bilirubina (pomagają ocenić funkcję wątroby)
- Glukoza na czczo i insulina na czczo (ocena gospodarki węglowodanowej i ryzyka insulinooporności)
- Kreatynina i eGFR (ocena funkcji nerek)
- TSH, fT4, fT3 (panel tarczycowy; ocena ryzyka)
- Kwas moczowy – (ocena ryzyka dny moczanowej, pomocne przy diecie wysokobiałkowej i otyłości)
- Badanie ogólne moczu (podstawowa ocena zdrowia układu moczowego)
Dodatkowo, w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta, dietetyk może zasugerować również inne badania, które pozwolą na dokładniejszą ocenę stanu zdrowia, takie jak:
- HbA1c (hemoglobina glikowana) (ocena poziomu cukru we krwi w dłuższej perspektywie, szczególnie pomocna przy podejrzeniu cukrzycy lub insulinooporności.
- Homocysteina – (podwyższony poziom może świadczyć o niedoborach witamin z grupy B oraz o zwiększonym ryzyku sercowo-naczyniowym)
- Żelazo, ferrytyna, witamina B12 i kwas foliowy (Przydatne w diagnostyce niedoborów składników odżywczych, szczególnie przy objawach niedokrwistości lub niskiej energii, przy diecie roślinnej)
- Kortyzol na czczo (przydatny w ocenie gospodarki hormonalnej, szczególnie w kontekście przewlekłego stresu.
- Profil elektrolitowy (sód, potas, magnez, wapń) (Przydatny dla osób ze zwiększoną aktywnością fizyczną, stosujących diety eliminacyjne lub w przypadku podejrzenia zaburzeń elektrolitowych)
- Poziom witaminy D (ocena potencjalnych niedoborów)
Jeśli pacjent nie posiada aktualnych badań, dietetyk może ustalić indywidualny zakres badań na podstawie wywiadu zdrowotnego podczas pierwszej wizyty.
Na wizytę warto przygotować dokładną listę wszystkich przyjmowanych leków, zarówno tych na receptę, jak i bez recepty, a także suplementów diety.
Warto uwzględnić:
- nazwę leku lub suplementu,
- dawkę oraz częstotliwość przyjmowania,
- czas, od kiedy stosowany jest dany preparat,
- informacje o ewentualnych skutkach ubocznych lub reakcjach alergicznych.
Nie ma konieczności wypełniania dzienniczka żywieniowego na pierwszą wizytę, jednak jego prowadzenie może okazać się pomocne. Dzięki niemu łatwiej będzie uporządkować informacje o sposobie żywienia, co może również ułatwić przebrnięcie przez część wizyty dotyczącą nawyków żywieniowych.
Rekomendujemy wypisanie wszystkich spożytych posiłków z ostatnich trzech dni, wraz z godzinami ich jedzenia. Nie trzeba ważyć porcji ani dokładnie mierzyć składników – wystarczy ogólne opisanie posiłków.
Przykładowy Dzienniczek Żywieniowy:
- I śniadanie (7:00): kawa z mlekiem i cukrem, bułka kajzerka z masłem, szynką i pomidorem, jajko na miękko.
- II śniadanie (10:00): drożdżówka.
- Obiad (14:00): zupa ogórkowa, ziemniaki, kotlet z piersi kurczaka smażony w panierce, surówka z marchwi i jabłka.
- Kolacja (19:00): 2 parówki, 2 kromki żytniego chleba, ogórek zielony.
- Przekąski w ciągu dnia: 4 praliny czekoladowe, garść orzechów ziemnych, szklanka soku pomarańczowego, napój gazowany, jabłko, wafelek w czekoladzie.
Dzienniczek można przynieść na wizytę lub przesłać wcześniej na adres mailowy: dietetyk@emn-dietetyka.pl
Analiza składu ciała opiera się na zjawisku bioimpedancji, czyli różnic w oporze elektrycznym poszczególnych tkanek organizmu.
Dzięki analizatorowi składu ciała możliwe jest dokładne określenie parametrów takich jak procentowa zawartość tkanki tłuszczowej, masy mięśniowej, beztłuszczowej masy ciała czy zawartości wody w organizmie.
Pomiar ten wspiera ocenę ogólnego stanu zdrowia, dobór odpowiedniego jadłospisu i monitorowanie postępów terapii.
Jest to metoda nieinwazyjna i bezpieczna.
- Obfity posiłek powinien być spożyty minimum.3 godziny wcześniej
- Od intensywnego wysiłku fizycznego minęło co najmniej 12 godzin
- Przed pomiarem składu ciała należy oddać mocz
- Podczas pierwszych trzech dni cyklu miesięcznego nie powinno wykonywać się pomiaru składu ciała, ze względu na fizjologiczne zjawisko zatrzymywania wody w organizmie, co zaburza wyniki pomiarów